Codzienny stres objawia się na wiele przykrych sposobów, włączając w to takie fizyczne objawy jak zmęczenie, wrzody żołądka i problemy kardiologiczne. Czy sięga również do mózgu? Naukowcy na łamach PLoS ONE udowadniają, że przewlekły stres w miejscu pracy może być dla mózgu tak samo niebezpieczny jak silna trauma.
Chcąc sprawdzić skutki przewlekłego stresu w pracy, naukowcy ze Stockholm Brain Institute oraz Stockholm University niezwykle starannie dobierali osoby badane. Pierwsze kryterium stanowiła intensywna praca. Wybrani pracownicy spędzali w pracy nawet po 60-70 godzin w tygodniu od co najmniej kilku lat. Potencjalni badani najpierw rozwiązywali kwestionariusz wypalenia zawodowego Christiny Maslach. Do ostatecznego badania wybrano osoby, których wypalenie zawodowe znacząco przekraczało normę. Byli to ludzie, którzy skarżyli się na przewlekły stres w miejscu pracy oraz przejawiali takie somatyczne objawy jak bezsenność, kołatanie serca, zmęczenie itp.
Kolejne kryteria, według których wybierano osoby badane, to zaburzenia i choroby psychiczne – dyskwalifikowano wszystkich tych, którzy kiedykolwiek przejawiali symptomy zaburzeń oraz uzależnień. Odrzucano również biorących leki mogące oddziaływać na mózg oraz osoby, które w dowolnym momencie życia przeżyli silną traumę (taką jak np. wykorzystywanie seksualne). Te ostre kryteria spełniło 30 kandydatów, którzy na dwa miesiące przed rozpoczęciem badań nie mogli przyjmować żadnych leków oraz przeszli szereg badań medycznych potwierdzających ich stan zdrowia. Właściwe badanie obejmowało dokładny rezonans magnetyczny.
Wyniki:
Okazało się, że ludzie, którzy doświadczali ogromnego stresu w miejscu w pracy, ale nie przeżyli żadnych poważnych traum i ciężkich chorób, mieli wyraźne zmiany w mózgu, zbliżone do tych, jakie pojawiają się u osób z PTSD. Zmiany te polegały m. in. na ubytku substancji szarej mózgu oraz na zmniejszeniu objętości jądra podstawnego. Oba te rejony zostały przez naukowców powiązane z ostrą reakcją na stres, a opisane zmiany wykryto wcześniej u ofiar PTSD.
Wszystko wskazuje więc na to, że przewlekły stres może uszkadzać mózg w taki sam sposób jak silne traumatyczne przeżycia. By skutki stresu odbiły się na naszym najważniejszym organie nie musimy przeżyć wstrząsającego wydarzenia. Wystarczy codzienny, przewlekły stres związany np. z miejscem pracy, który, choć nie wydaje się poważny, ma niemal równie silny wpływ na nasz mózg.
Więcej informacji: Blix E, Perski A, Berglund H, Savic I (2013) Long-Term Occupational Stress Is Associated with Regional Reductions in Brain Tissue Volumes. PLoS ONE 8(6):
e64065. doi:10.1371/journal.pone.0064065
Anna Wirecka http://badania.net/stres-zjada-twoj-mozg/
