Ten 35-letni biolog molekularny od lat prowadzi badania na temat długowieczności. Wykłada na kilku europejskich uniwersytetach. Jest autorem także kilku bestsellerowych książek o zdrowiu. W wywiadzie dla austriackiego portalu derstandard.at, podkreśla, że to, jak długo będziemy żyć, zależy w dużej mierze od nas samych. Uważa, że to właśnie nasz styl życia jest o wiele ważniejszy niż nasza genetyka. On sam chce dożyć co najmniej 105 lat. Taki ma przynajmniej plan.
Obecnie trzy czwarte światowej populacji ma co najmniej 65 lat. W niektórych krajach średnia długość życia wzrosła nawet do ponad 80 lat. WHO szacuje, że do 2050 roku liczba osób powyżej 70. roku życia potroi się.
Jak podkreśla naukowiec, nie liczy się jednak tylko długość życia, ale też jego jakość
"Im dłużej organizm ludzki pracuje, tym więcej jego funkcji ulega uszkodzeniu - wyjaśnia wykładowca z Grazu. - Tego procesu nie można jeszcze zatrzymać. Jednak regularne „konserwowanie” systemu i dbanie o niego pomoże zapewnić jego płynne działanie na dłużej. Innymi słowy: nie każdy, kto się starzeje jest zdrowy, ale ci, którzy są zdrowi, prawie na pewno się zestarzeją" - dodaje.
Jest też druga strona medalu - żyjemy coraz dłużej, ale niestety często w coraz gorszym stanie zdrowia. Kiedyś ludzie po ciężkiej chorobie żyli w cierpieniu zaledwie kilka lat i umierali. Dzisiaj medycyna jest w stanie przedłużyć im to życie o dziesięciolecia. Ale często bardzo cierpią.
Steković jest jednak optymistą.
"Obecnie prowadzi się wiele badań w obszarze chorób neurodegeneracyjnych, takich jak demencja. Wiele się wydarzy w ciągu najbliższych dziesięciu, dwudziestu lat" - zdradza. I dodaje:
"To samo dotyczy różnych chorób układu krążenia, w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat nastąpił tu pewien postęp. Na przykład zastrzyk odchudzający jest obecnie na ustach wszystkich. Im więcej takich produktów trafi na rynek i im więcej wiemy o tym, jak możemy regulować organizm zewnętrznie, a w razie potrzeby za pomocą produktów farmaceutycznych, tym bardziej prawdopodobne jest, że za 30–40 lat będziemy świadkami znacznie mniej tych chorób".
Dziadek żył długo, ojciec też. A jak będzie ze mną?
Wśród naukowców nie ma zgody co do tego, w jakim stopniu genetyka odgrywa rolę w długowieczności. Niektórzy twierdzą, że odpowiada za około jedną czwartą. Inni są bardziej sceptyczni - że to tylko cztery do siedmiu procent genetyki i ponad 90 procent stylu życia.
Oznacza to, że swoim stylem życia możemy zapobiegać lub przynajmniej opóźniać niektóre choroby związane z wiekiem, takie jak układu krążenia, czy np. cukrzycę. Dotyczy to również różnych form demencji, a nawet niektórych rodzajów nowotworów.
Według biologa, każdy powinien przestrzegać czterech podstawowych zasad, żeby dać sobie szansę zdmuchnięcia świeczek na urodzinowym torcie. Najlepiej z okazji 100-lecia.
Jest to: zrównoważona dieta, regularne ćwiczenia fizyczne, dbanie o zrównoważony sen i skuteczne radzenie sobie ze stresem. Proste. Jak to zrobić? Zacznijmy od diety.
Według Stekovica, nie ma złotego środka jak chociażby uniwersalnej diety. "Z badań wiemy, że nie każda zbilansowana dieta jest skuteczna dla każdego człowieka, ale żywność zawsze musi być dostosowana do danej osoby" - podkreśla.
I wymienia też główne grzechy żywieniowe. Po pierwsze, większość z nas nie potrzebuje aż tylu kalorii, zwłaszcza w krajach rozwiniętych.
Badania pokazują, że ograniczenie kalorii i post mają bardzo pozytywne skutki dla większości ludzi
Drugi punkt to spożywanie produktów wysoko przetworzonych. Jemy za dużo mrożonek, gotowych dań, które wystarczy szybko odgrzać w kuchence mikrofalowej, czy też niezdrowe przekąski zjadane przed telewizorem. Tutaj naukowiec zostawił jednak furtkę:
"Nie oznacza to, że od czasu do czasu nie możesz sobie pozwolić na takie jedzenie - pisze w swojej książce. - Zabija nas nie to, co jemy między Bożym Narodzeniem a Sylwestrem, ale to, co jemy między Sylwestrem a Bożym Narodzeniem".
Która faza życia jest najważniejsza dla naszej długowieczności?
Naukowcy nie mają co do tego wątpliwości. Nawet po siedemdziesiątce można zrobić wiele dla osiągnięcia długowieczności o to w niezłym zdrowiu. Jednak lata 20. i 30. naszego życia są bardzo istotne dla niektórych procesów zachodzących w organizmie.
Przykład? Masa mięśniowa, która zmniejsza się już od 30. do 35. roku życia. Dlatego w tych latach absolutnie konieczne jest wykonywanie ćwiczeń budujących mięśnie. Tylko w ten sposób można przeciwdziałać ich rozpadowi i spowalniać ten proces. Efekty stają się naprawdę zauważalne po 60-70. roku życia. Choć układ mięśniowo-szkieletowy staje się coraz mniej sprężysty, stawy w dalszym ciągu funkcjonują znacznie lepiej, a kości są mniej łamliwe.
Naukowiec z Grazu sprowadza jednak na ziemię tych, którzy na siłownię chodzą okazjonalnie.
"Nie wystarczy chodzić do centrum fitness raz lub dwa razy w tygodniu, jeśli codziennie siedzi się przed komputerem przez dziesięć godzin - argumentuje. - To nie jest życie aktywne, ale życie pasywne z aktywnymi przerwami. Nasze ciała są tak naprawdę zaprojektowane do niemal ciągłego ruchu".
Podkreśla jednocześnie, że tak jak o masę mięśniową, powinniśmy tak samo dbać o nasze życie społeczne. Żadne media społecznościowe czy czaty nie zastąpią budowania relacji międzyludzkich. A te - według naukowców od długowieczności - mają ogromny wpływ na choroby związane ze starszym wiekiem. Im mamy więcej przyjaciół, znajomych, i im częściej mamy z nimi osobisty kontakt - to tym lepiej dla naszego samopoczucia i zdrowia.
Slaven Stekovic (35 l.) pochodzi z Bośni i Hercegowiny. Jest biologiem molekularnym i prowadzi badania w dziedzinie długowieczności, starzenia się i chorób związanych z wiekiem na Uniwersytecie Karla Franzensa w Grazu. W 2018 roku napisał bestseller „Efekt młodej komórki”. Za swoje badania otrzymał kilka nagród i znalazł się na liście "najbardziej obiecujących umysłów nauki poniżej 30 lat" magazynu Forbes. Stekovic wykłada na kilku europejskich uniwersytetach.
Źródło:
https://www.derstandard.at/story/3000000206091/langlebigkeitsforscher-wie-alt-wir-werden-haben-wir-grossteils-selbst-in-der-hand
https://biotechmedgraz.at/de/neuigkeiten/detail/article/grosses-potenzial-1/
