Belgowie dopięli swego. Od 2017 roku ich narodowy przysmak trafił na listę światowego dziedzictwa UNESCO - obok takich pozycji jak m.in. argentyńskie tango, czy turecka kawa.
Niektórzy twierdzą, że na pomysł ich przyrządzania wpadli rybacy, którzy zimą na zamarzniętych rzekach nie mogli łowić małych rybek, będących podstawowym źródłem ich wyżywienia. Dlatego wpadli na pomysł smażenia małych ziemniaków, które kształtem przypominały rybki. Do dzisiaj w belgijskiej Brugii istnieje jedyne na świecie Muzeum Frytek (www.frietmuseum.be). W muzealnym barze – w cenie biletu – można spróbować tego specjału, a także nauczyć się nie tylko, jak przyrządzić doskonałe w smaku frytki, ale również sos do nich.
Tajemnica tego kultowego belgijskiego przysmaku tkwi właśnie w sposobie jego przyrządzania. Najpierw osuszone, pokrojone ziemniaki należy smażyć w temperaturze 130-140 stopni przez sześć minut, a po dziesięciominutowym odczekaniu, zafundować im trzyminutowe smażenie w 165-170 stopniach Celsjusza. To sprawia, że w środku są miękkie, a na zewnątrz chrupiące.
Specjaliści od smażenia frytek twierdzą jednak, że dobrze przyrządzone frytki można poznać po ich „śpiewie” we frytkownicy
Równie ważny jest tłuszcz, w jakim smaży się frytki – powinien być zwierzęcy, najlepiej wołowy. Do Stanów Zjednoczonych, gdzie frytki zrobiły zawrotną karierę dzięki licznym fast foodom oraz temu, że nie wymagały użycia widelca ani noża, trafiły one dopiero po zakończeniu I wojny światowej. Co ciekawe, Amerykanie swoje frytki marynują w miodzie, który podczas smażenia ulega karmelizacji i nadaje frytkom intensywnego koloru.
W latach 90. ub. w. Amerykanie zjadali więcej frytek niż hamburgerów. Dziś statystyczny Amerykanin zjada ponad 13 kg frytek. Warto dodać, że 90 procent kupowanych jest w restauracjach fast food.
W Europie najwięcej frytek jedzą Holendrzy. Statystycznie jest to ponad 80 kg rocznie na głowę mieszkańca. Niewiele mniej jadają Belgowie. I jedni, i drudzy używają ich do większości dań. Co ciekawe, mało kto przyrządza je w domu – kupują je gotowe w licznych frytkarniach, które stoją praktycznie na każdym rogu ulicy. A jak pod względem wygląda Polska? Mizernie, chociaż frytki są na drugim miejscu po hamburgerach najczęściej spożywanym fast foodem. Statystyczny Polak zjada ok. 6 kilogramów frytek rocznie.
Chociaż w Polsce najczęściej frytki jemy z keczupem i solą, to w Anglii spożywa się je z octem, a w Holandii – z majonezem. Wiele osób preferuje frytki na ostro, z pikantnym sosem na bazie papryczek piri piri.
Międzynarodowy Dzień Frytek obchodzimy 13 lipca
Rynek oferuje także szeroki wybór frytek mrożonych. Możemy kupić frytki karbowane, proste, super długie lub extra cienkie. Są zwykle ze świeżych ziemniaków, w przypadku produktów gorszej jakości stosuje się susz ziemniaczany. W procesie technologicznym frytki są wstępnie podsmażane i szybko zamrażane. Większość zawiera dodatek oleju roślinnego. Dzięki temu mamy możliwość przygotowania frytek w piekarniku bez dodatku tłuszczu.
Frytki warto także przygotować samodzielnie, najlepiej również w piekarniku. Wystarczy pokroić ziemniaki w słupki, ułożyć na blaszce do pieczenia, polać je niewielką ilością oliwy i posypać ziołami. Pieczemy w temperaturze 200°C, aż będą miękkie i złociste. Nie zajmuje to dużo czasu, a będziemy mieć pewność tego, co jemy.
Rodzaje frytek
Steak fries, chips - to frytki przygotowywane z ziemniaków obranych ze skórki. W zależności od kształtu nazywane są:
Pommes Pont-Neuf - klasyczna frytka o kwadratowym przekroju i grubości ok. 10 mm
Pommes Allumettes - kwadratowa, ale cieńsza frytka, o grubości 7 mm
Pommes Paille - supercieniutka frytka o grubości zaledwie 3 mm, przypominająca słomki
Pommes Soufflées - frytki o przekroju okrągłym, podawane niekiedy do dań z mięsa
Russet Burbank – tak nazywa się jedna z najlepszych odmian ziemniaka do produkcji frytek; jest trudna w uprawie
Pierwszy, typowy belgijski bar w frytkami pojawił się w 1857 roku
Do Stanów Zjednoczonych frytki przywędrowały razem z weteranami po I wojnie światowej
Najdroższą frytką była wylicytowana na sumę ponad 71 tys. dolarów na e-Bay'u frytka o profilu Abrahama Lincolna. Dochód z jej sprzedaży zasilił fundację charytatywną Ronalda McDonalda
Najdłuższe frytki – ponad trzymetrowe – przyrządza się w Nowym Jorku
Ze względu na swoją kaloryczność i dość ciężkostrawną formę, frytki coraz częściej przyrządza się z marchwi, batatów, czy selera. Czy to na pewno jednak frytki?
Kilka lat temu w japońskich McDonald’s serwowano z kolei frytki z polewą czekoladową. Brr…
W Belgii (ok. 11 mln mieszkańców) zarejestrowano ponad 5 tysięcy sprzedawców frytek
McCain Foods jest największym na świecie producentem mrożonych frytek i innych specjałów ziemniaczanych
